Martens: ‘Het blijven jonge gasten die nog heel veel te leren hebben’
Dankzij een goede eerste seizoenshelft ging Jong AZ de winterstop in als hoogste Jong-team in de Keuken Kampioen Divisie. Trainer Maarten Martens vertelt over hoe de talentvolle Onder 18-lichting aanhaakte in het betaald voetbal, wat de prestaties zeggen over dit Jong AZ en zijn belangrijkste doelstelling: talenten afleveren aan het eerste. “Milos Kerkez heeft vorig seizoen ook zijn kans gegrepen in de Keuken Kampioen Divisie.”
Laten we beginnen bij het begin van het seizoen. In de voorbereiding deden er een hoop jongens uit de talentvolle Onder 18-lichting van vorig jaar mee. Hoe zorg je ervoor dat die transitie van een jeugdig team naar het betaald voetbal makkelijk verloopt?
“Ik denk dat die transitie sowieso niet begint op de dag dat ze bij Jong aankomen. Het is een traject dat in de vorige jaren is ingezet, waarbij ze hun talent hebben gekoppeld aan dat ze heel succesvol zijn geweest. Ze waren goed in de Youth League, wonnen de beker, het kampioenschap. Die makkelijke transitie is het gevolg van het feit dat ze al op een hoog niveau actief waren en er vol voor gingen, met als gevolg goede resultaten. We weten dat dat niet per definitie topresultaten in de Keuken Kampioen Divisie oplevert, omdat die stap toch nog best groot is. Dus we hebben bewust een vrij pittig voorbereidingsprogramma gedraaid. Om die jongens te laten voelen: hé, dit is heel wat anders. We hebben een paar nederlagen geleden, maar ook gewonnen van bijvoorbeeld VVV-Venlo. Dan groeit het geloof dat we wel wat kunnen gaan betekenen. Gelukkig was de start van de competitie ook goed, dus dat gaf een extra boost.”
Als coach ben je natuurlijk veel aan het puzzelen, zeker in zo’n voorbereiding. Op welk moment had jij het idee dat het zo stond, dat jullie aardige resultaten konden gaan neerzetten?
“Tot de dag van vandaag nog niet. Dat zal ook nooit komen bij Jong. Omdat je altijd met heel veel wissels te maken hebt. De ene keer met extra jongens van AZ 1, dan weer heb je niemand, soms zijn er jongens bij de Youth League betrokken. Het is altijd maar weer aanpassen. Maar ik moet zeggen dat we dat als staf en spelers goed oppikken, er juist ook wel een kracht van maken. Die puzzel ligt nooit volledig, dat weten we, en daar moeten we zo goed mogelijk mee omgaan. Het is wel zo dat ik vorig seizoen door had: volgend jaar gaat de instroom van een hoog niveau zijn. Als we hard zouden gaan werken, dan moest er wat mogelijk zijn.”
Een goede competitiestart is jullie niet vreemd. Jouw eerste weken, vorig jaar, werd je zelfs al vrij snel beloond met de trofee als beste trainer van de eerste periode. Destijds hadden jullie na een goede periode ook best een terugvalletje in de resultaten. Dit seizoen begonnen jullie weer goed, zag je het heel even teruggaan, maar toen weer stabiel worden. Zit er een groot verschil tussen dit en afgelopen seizoen in hoe jullie dat hebben benaderd?
“Nee. Ik denk ook niet dat het verschil gigantisch groot is. Vorig seizoen was het inderdaad zo dat de resultaten te lang tegenvielen. Het was wel heel nipt en we werden er nooit afgepoetst. Maar winnen is toch altijd een medicijn om verder te gaan. Als resultaten te lang uitblijven, is dat niet makkelijk. We hebben geprobeerd daar scherper op te zijn. Niet accepteren dat we verliezen. En als we verliezen, pak bijvoorbeeld De Graafschap-uit, dat er daarna weer een resultaat volgt. Als je er scherp op bent, dan vergroot je misschien de kans dat er een goed resultaat volgt. Aan de andere kant is het ook kwaliteit. We zijn fysiek goed en zijn sterk in alle linies. Er zijn een paar wedstrijden geweest waarin we nipt wonnen. Soms verloren we een paar keer en stonden we zo vijf, zes, zeven, acht plaatsen lager. We moeten er nou eenmaal voor zorgen dat we die punten blijven binnenhalen.”
Goed presteren zal iets anders inhouden voor een Jong-team dan voor pak ‘m beet VVV-Venlo, ADO Den Haag, waar alles om de drie punten draait.
“Ons hoofddoel is om uiteindelijk spelers op te leiden voor de Europese top. Maar we willen ze in eerste instantie klaarstomen voor het eerste, dus we moeten ze een fysiek programma aanbieden, zodat ze het niveau van het eerste ook aankunnen. Het is een wezenlijk verschil als je één of twee keer per week voetbalt. Dat heb ik zelf ook vroeger ervaren. Daar moeten we ze op voorbereiden. Het is prioritair dat de jongens op alle vlakken, fysiek maar ook technisch, tactisch en op mindset-vlak stappen zetten. Het blijven allemaal jonge gasten die nog heel veel te leren hebben. Daar zijn we dagelijks mee bezig, zonder de resultaten te veel naar de achtergrond te laten verdwijnen. Want ze moeten ook beseffen dat het straks, inderdaad, enkel en alleen daar nog om draait. Als we er een goede mix in vinden, denk ik dat we goed bezig zijn. Dat is waar we ons dus elke keer op richten.”
Ontwikkelen spelers zich naar jouw idee sneller als je beter presteert met het team?
“Nee, ik denk het niet. Vaak dénken we alleen dat ze zich beter ontwikkelen, of verbloemen resultaten juist dat we ons niet genoeg ontwikkelen. Het kan juist super leerrijk zijn om door een moeilijke periode te gaan, om te leren hoe om te gaan met tegenslagen. Als je daar goed doorheen komt, ga je misschien weer een sprong maken. Bij sommige zal ontwikkelen en presteren wel hand in hand gaan, bij een ander zal het misschien zo lijken en bij weer een ander kan het niet aan de orde zijn. In een individuele sport is het veel beter meetbaar. Je zult heel snel aan iemand die echt progressie aan het maken is zien wat de resultaten zijn, want dan heb je ook de individuele statistieken ervan. In teamverband hebben we met meer factoren te maken, bijvoorbeeld ook met een scheidsrechter die beoordeelt of het offside was of dat de bal over de lijn gaat. Dus nee, ontwikkelen en presteren gaan voor mij niet per se hand in hand.”
Voor spelers van Onder 18, die altijd gewend zijn geweest om te spelen, zal het wennen zijn om ineens soms op de bank te zitten. Hoe neem je ze mee in het verhaal van betaald voetbal spelen met Jong AZ?
“Ik probeer altijd zo rechtuit mogelijk te zijn, in de zin van wat ze goed doen en wat er beter kan. Iedereen moet het gevoel krijgen dat hij ertoe doet. Soms zal er heus iemand dat gevoel wat minder hebben. We zijn met meerdere mensen in de staf om dat zo goed mogelijk neer te zetten. Plus aandacht blijven geven, wedstrijden organiseren waarin ze zich wel kunnen laten zien, en blijven inzetten op persoonlijke groei. Dan is het mooi dat we soms ook goede voorbeelden zien. Damienus Reverson heeft afgelopen seizoen veel moeten investeren, maar is daar toen weinig voor beloond. Nu krijgt hij meer en meer voor elkaar. We zien dat hij daarvan de vruchten plukt. Zo’n proces gaan we met iedereen aan. Er zijn ook jongens die bij Onder 18 wat minder gespeeld hebben, maar dat wil niet zeggen dat ze het ook zomaar accepteren. Ze moeten soms wachten op de kans en er staan als die er komt.”
We zitten nu halverwege het seizoen. Wanneer is het seizoen geslaagd?
“Natuurlijk wil iedereen dat AZ zich goed presenteert in de Keuken Kampioen Divisie. We willen de ranking op de ranglijst verbeteren, dat mogen we als ambitie hebben. Ik vind persoonlijk dat er ook meer jongens moeten aansluiten en minuten moeten gaan maken bij het eerste. Daar geniet ik het meeste van, als ik iemand weer in het eerste zie spelen. Ik denk dat we trots mogen zijn op het statistiek van tieners die bij AZ de meeste minuten hebben gemaakt van alle clubs in Europa. Een Milos Kerkez die vorig jaar bij de club kwam, die heeft ook echt wel wat potjes in deze competitie nodig gehad. Aan het einde van het seizoen zag je hem uitblinken. Toen kreeg hij zijn kans en heeft hij die ook gegrepen. Dat is dan niet een zelf opgeleide speler, maar met Maxim Dekker en Myron van Brederode zijn er natuurlijk ook andere voorbeelden.”
Het zegt wel wat over de opstap die Jong is naar het eerste elftal.
“Ja. Als een eerste team goed draait, is het voor jonge jongens ook net wat makkelijker. Dat moet je wel beseffen. Om staande te blijven, dat is best lastig. Er zijn er een paar die nu veel spelen, die doen het super goed. Er zijn er een paar die langer op hun kans moeten wachten of wat meer progressie moeten maken. Dat ga je altijd houden. Ze spelen ook niet bij zomaar een team, maar een team dat meedoet om de bovenste plaatsen in de eredivisie. Je weet dat de concurrentiestrijd bikkelhard is en dat er veel wordt gevraagd. De lat gaat alleen maar hoger en hoger. We moeten zeker niet vergeten om te benoemen wat ze goed doen, maar ze moeten wel stappen maken. Tegen onze jongens zeg ik ook vaak: als je het hoogste ambieert, gaat het niet komen aanwaaien. Dan moet je ook accepteren dat er bepaalde aspecten bij moeten. Gelukkig gaan ze heel goed om met de feedback die we ze geven.”
Tekst: AZ Media / Cas Broxterman
Foto’s: Orange Pictures
Fotobijschrift: Maarten Martens aan het begin van het seizoen, toen Jong AZ een ijzersterke fase kende in de Keuken Kampioen Divisie.
